„Peaky Blinders. Prawdziwa historia” – przeczytaj fragment książki

21 kwietnia 2020 roku do sprzedaży trafiła książka „Peaky Blinders. Prawdziwa historia słynnych gangów Birminghamu" od wydawnictwa Zysk i S-ka, którą jako portal Filmożercy objęliśmy patronatem medialnym. Na naszej stronie możecie przeczytać recenzję bestsellera autorstwa Carla Chinna, a dziś zapraszamy Was do zapoznania się z fragmentem książki.

Fragment książki

ROZDZIAŁ DRUGI

MIASTO PEAKY BLINDERS

Czapki z daszkiem i nożyki do golenia

Tommy Shelby jest nie tylko strategiem i myślicielem, ale również budzącym postrach zabijaką. Obwieszcza to światu w sezonie pierwszym serialu, w trakcie podmiejskiej konfrontacji z cygańską rodziną Lee. Trzech członków tej rodziny śmieje się kpiąco z Arthura Shelby’ego. Rozgniewany Tommy podchodzi do nich i złowrogo pyta. Oni też się do niego zbliżają, ale nie odpowiadają, co wzmaga jego gniew. Jeden z nich obraża matkę Tommy’ego. Ten, jeszcze bardziej rozjuszony, prawą ręką chwyta za miękką środkową część swojej czapki, w stylu roznosicieli gazet. W jej twardszy daszek zostały wszyte nożyki do golenia. W scenie walki, której dramatyzm podkreśla zwolnione tempo, Tommy przeciąga daszek nad oczami bluźniercy. Oślepiony bólem i krwią przeciwnik pada na plecy, chwytając rękami czoło. Arthur błyskawicznie rozcina czoło kolejnemu z rodziny Lee, a potem trzej Shelby’owie, dołącza do nich John, kopią i biją pięściami cygańskich braci, którzy po wszystkim leżą zmaltretowani na ziemi119.

 

W 2013 roku twórca i scenarzysta serialu Steven Knight wyjaśnił, że zatytułował go Peaky Blinders, ponieważ na przełomie XIX i XX wieku w Birminghamie „młodzi narwańcy mieli zwyczaj umieszczać w czapkach nożyki do golenia i nazywano ich Peaky Blinders”. Po pierwszej wojnie światowej „te małolaty, które sprawiały kłopoty, stały się bardziej zorganizowane i działały jako gang Peaky Blinders”120. Wyjaśnienie to zamieszczono w recenzji serialu i uznano je za zgodne z rzeczywistością historyczną. Na przykład we wrześniu 2013 roku John Crace napisał, że serial „opiera się na faktach i przedstawia dzieje gangu (swoją nazwę zawdzięczał nożykom do golenia, ukrytym w czapkach, służącym do oślepienia ludzi), który działał w Birminghamie po pierwszej wojnie światowej, wnioskuję zatem, że w portrecie tego miasta jako strefy bezprawia rządzonej przez gangi zahartowanych i straumatyzowanych weteranów, którzy wrócili z okopów uzbrojeni po zęby, jest trochę prawdy”121.

 

Jednak w istocie po 1918 roku Birmingham nie było strefą bezprawia rządzoną przez „gangi zahartowanych i straumatyzowanych weteranów” i nie istniał jeden gang Peaky Blinders. Nazwa „peaky blinders” obejmowała wszystkich miejscowych opryszków, a weszła do powszechnego obiegu najpóźniej w 1890 roku i początkowo używano jej zamiennie ze „slogging gangs”. Ponadto nie ma dowodów, że prawdziwe gangi peaky blinders wszywały w daszki swoich czapek nożyki do golenia, aby je wykorzystać w funkcji broni. Swoją nazwę zawdzięczali zwyczajowi częściowego zasłaniania daszkiem czapki jednego oka. W okresie swojego największego rozkwitu prawdziwi peaky blinders byli równie agresywnie i brutalni, jak ich serialowi bohaterowie, ale za broń służyły im paski ze sprzączkami, kamienie, noże, pałki i buty — czyli posługiwali się częściami odzieży lub przedmiotami codziennego użytku, darmowymi lub tanimi. Chociaż niektóre gangi angażowały się w wymuszanie drobnych haraczy, były tylko luźno zorganizowane i bardziej zainteresowane ulicznymi bójkami niż nielegalnym zarabianiem pieniędzy. Przede wszystkim zaś nie miały w sobie nic, co wzbudzałoby sympatię. Były brutalne i paskudne.

 

Przed pierwszą wojną światową gangi peaky blinders tępiono za pomocą stanowczych działań policji pod kierunkiem komendanta miejskiego, Charlesa Haughtona Raftera. Rafter był północnoirlandzkim protestantem, podobnie jak nadinspektor (później major) Campbell. Jednak podczas gdy Campbella charakteryzował fanatyczny purytanizm, Rafter zdołał zyskać szacunek irlandzkich nacjonalistów, a jego zastępca Michael McManus był katolikiem. Dzięki poparciu wielu praworządnych mieszkańców uboższych dzielnic oraz surowszemu karaniu członków gangów przez sędziów, a także za sprawą rosnącej popularności piłki nożnej oraz instytucjonalizacji boksu, Rafter i jego ludzie zdołali uczynić z Birminghamu spokojniejsze miasto, pozbywając się peaky blinders.

O książce

Kim byli prawdziwi Peaky Blinders?

Serial „Peaky Blinders" przykuwa widzów do ekranów od 2013 roku. Ta gangsterska epopeja opowiada o dramatycznych dziejach rodziny Shelby i jej charyzmatycznego przywódcy na tle burzliwej historii początku XX wieku. Tymczasem prawdziwe gangi od pokoleń rządziły życiem w mrocznych zaułkach Birminghamu, a wielu z serialowych bohaterów miało swoje pierwowzory w rzeczywistości.

Historyk Carl Chinn spędził dziesięciolecia na badaniu słynnych Peaky Blinders, do których należał jego własny pradziadek. Owocem jego pracy jest niezwykła i porywająca opowieść o kryminalnym podziemiu Birminghamu, napisana na podstawie źródeł historycznych i wywiadów z potomkami członków Peaky Blinders i wzbogacona o rzadkie fotografie z początku zeszłego stulecia.

Peaky Blinders - okładka książki (wydawnictwo Zysk i S-ka)

Gdzie kupić?

Pełny przegląd ofert

materiały prasowe wydawnictwo Zysk i S-ka / zdj. główne Netflix / BBC