Pomniejszenie - recenzja filmu i wydania Blu-ray [opakowanie Elite]

Od 6 czerwca, na półkach polskich sklepów odnaleźć możecie Pomniejszenie – obyczajowe science-fiction w reżyserii Alexandra Payne'a, z Mattem Damonem, Kristen Wiig i Christophem Waltzem w rolach głównych. Wydanie Blu-Ray filmu trafiło niedawno w nasze ręce i już teraz zapraszamy do lektury recenzji.

Pomniejszenie” (2018), reż. Alexaner Payne

(dystrybucja w Polsce: Imperial CinePix)

Film:

Alexander Payne, reżyser Spadkobierców i Nebraski, powraca w historii o Paulu Safranek (Matt Damon) – mężczyźnie, który próbując uciec od rutyny i niespełnienia decyduje się na skorzystanie z najnowszych możliwości nauki. Wkrótce, wraz z żoną (Kristen Wiig), poddaje się zabiegowi zmierzającemu do zmniejszenia się do niewiele ponad 10 centymetrów i – tym samym – zlikwidowania wszystkich przyziemnych problemów, dotykających zwłaszcza niższą klasę średnią. Dziwne? A to dopiero pierwsze 20 minut.

Atmosfera Pomniejszenia jest, jak przystało na film Payne'a, unikalna. Subtelny humor, momentami w stylu amerykańskiego Saturday Night Live, przewija się z odważnymi, naturalistycznymi i posępnymi obrazkami, przedstawianymi w toku nieśpiesznie hipnotyzującej progresji. Z wyjątkiem jednej z pierwszych scen, w której film zbyt silnie polega na słownej, bezpośredniej ekspozycji zamiast oprzeć się w większym stopniu na wizualnym potencjale medium, język Pomniejszenia jest urzekający. Kilka sugestywnych ilustracji budzi niepokojąco znajome skojarzenia, sugerując chwilami ciekawą, implicytną wartość filmu. Do innych zalet należy z pewnością gwiazdorska obsada. Matt Damon umiejętnie kreuje portret sympatycznego, nieszczęśliwego i delikatnie żałosnego głównego bohatera. Waltz gra wspaniale, uciekając niejako od naśladowania swego ugruntowanego, tarantinowskiego archetypu. Najlepiej w Pomniejszeniu wypada jednak aktorka Hong Chau – zaskakująca rola pomniejszonej sprzątaczki o ograniczonej znajomości języka angielskiego porusza i pełni rolę bijącego serca opowieści.

00800.m2ts_snapshot_00.16.10-min.png

Narracja co jakiś czas sugeruje problematykę, w której film może zakorzenić swój środek ciężkości – krytyka ery konsumpcjonizmu, wyzysk niższej klasy, konsekwencje ingerowania w naturę i „zabawy w Boga”, problematyka politycznego ujęcia tytułowych „pomniejszonych”, poszukiwanie własnego, egzystencjalnego celu. Jest w czym wybierać, bo droga, w jaką film Payne'a zabiera widza, jest długa i wypełniona ostrymi zakrętami.

Złożoność filmu staje się niestety jego największym problemem, bo Pomniejszenie podejmuje znacznie więcej niż jest w stanie udźwignąć, a wspomnianej wyżej narracyjnej osi po prostu nie posiada. Wraz z wejściem w ostatnią fazę II aktu filmu, gdy widz próbuje nadążyć za zasugerowaną progresją, nie sposób nie odczuć zwyczajnego przesytu nagromadzeniem potencjalnych punktów zaczepienia. Reżyser decyduje się wtedy nie tylko na kolejne odwrócenie oczekiwań, ale również zdecydowanym ruchem wstrząsa i tak już niepewną koherencją filmu. Zarówno ten etap, jak i następujące wkrótce zwieńczenie historii wydaje się zupełnie oderwane od reszty, a liczne, wprowadzone podczas ponad dwóch godzin motywy pozostają bez najmniejszej rezolucji. Jest to chyba najbardziej rozczarowujące, bo każdy z nich ma co najmniej spory potencjał. Scenariusz porzuca w końcu nawet wątek tytułowego „pomniejszenia”.Gdyby nie obecność kilku wizualnych gagów – w drugiej godzinie filmu można by było z powodzeniem zapomnieć, że główny bohater i jego otoczenie wyróżnia się czymkolwiek od „zwykłych” ludzi. Nawet jeżeli zrównanie jednych z drugimi było intencją Payne'a, mającą implikować jakieś głębsze przesłanie czy wspomóc rozwój postaci Matta Damona, to zagubiło się ono gdzieś pod kilkoma innymi filmami, które reżyser próbuje w Pomniejszeniu zmieścić. Nim dojdziemy do końcowej paraleli, nie pamiętamy, o co w zasadzie w filmie chodziło. Niespójność przewyższa tu tylko niewykorzystany potencjał, bo Pomniejszenie często bardzo precyzyjnie trafia we właściwe nuty – niestety pochodzące z kilku różnych partytur.

00800.m2ts_snapshot_01.32.19-min.png

Film Payne'a ugina się pod naporem własnej ambicji – próbując opowiedzieć o wszystkim, kończy jako obraz w dużej części o niczym. Mimo świetnego aktorstwa, przyjemnego tempa opowiadanej historii, osobliwej momentami ścieżki dźwiękowej i kilku ciekawych wizualnie zabiegów, brak skupienia na jednym z wątków i zupełne porzucenie motywów przewodnich nie pozwala na zrozumienie wizji Payne'a i na podsumowanie jej inaczej niż słowami „piękny bałagan”.

+3
Film

Obraz:

Jeżeli jest coś, czego nie należałoby z całą pewnością „Pomniejszeniu” odmówić, jest to ewidentny rozmach – zarówno w odniesieniu do treści (którymi ostatecznie film się krztusi), jak i wartości czysto estetycznych. Konsekwentnie, wizja Alexandra Payne'a, zrealizowana przez operatora Phedona Papamichaela (znanego między innymi z „Obrońców skarbów”, „Id marcowych” i „Spadkobierców”), wygląda bardzo efektownie, ilekroć reżyser zawiesza kamerę na majestatycznych pejzażach czy skupia się na makietowych mikrozabudowaniach siedzib tytułowych „pomniejszonych”. Paradoksalnie jednak, w odniesieniu do tych ostatnich postaci – im bardziej przejrzysty jawi się obraz zamknięty w ostrym 1080p, tym wyraźniej blednie magiczny kamuflarz narracji, a na pierwszy plan wychodzi oczywistość efektów komputerowych (chociaż ma to miejsce zaledwie w kilku momentach, nie sposób nie dostrzec wyraźnej, wizualnej dychotomii). Co istotne – zwłaszcza w kontekście wyraźnej, artystycznej wizji – cyfrowy transfer podkreśla charakter każdej lokacji spośród bogatego scenograficznego katalogu „Pomniejszenia” – zarówno w odniesieniu do kolorów, jak i wiernego oddania detali (oślepiający futuryzm bieli laboratorium kontrastujący chociażby z rażącym po oczach brudem ubogiej dzielnicy). Przywiązanie kamery do szczegółów nie omija również samych postaci, które zyskują na Blu-ray zupełnie wierne przeniesienie, czy to w odniesieniu do elementów ubioru, czy twarzy.

„Wiernie przeniesiony” to przy tym chyba najlepsze określenie, jakim można ochrzcić obraz „Pomniejszenia” w wydaniu na błękitnym krążku. Abstrahując od kilku wytłuszczonych problemów z CGI samego filmu czy cieszących oczy majestatycznych pejzaży, przy których każdy czuje się pomniejszony – a więc elementów stanowiących odstępstwa od jakościowej równowagi w dwóch przeciwnych kierunkach – „Pomniejszenie” na Blu-ray to po prostu bardzo solidna i pozbawiona technicznych niedoskonałości wersja filmu Alexandra Payne'a, niosąca ze sobą prawdopodobnie pełny wizualny przekaz, jakiego moglibyśmy się w nim doszukiwać.

00800.m2ts_snapshot_00.01.11.jpg 00800.m2ts_snapshot_00.03.08.jpg

00800.m2ts_snapshot_00.16.20.jpg 00800.m2ts_snapshot_00.20.56.jpg

00800.m2ts_snapshot_00.30.10.jpg 00800.m2ts_snapshot_00.33.37.jpg

00800.m2ts_snapshot_00.38.10.jpg 00800.m2ts_snapshot_00.43.35.jpg

00800.m2ts_snapshot_01.08.35.jpg 00800.m2ts_snapshot_01.30.14.jpg

00800.m2ts_snapshot_01.33.38.jpg 00800.m2ts_snapshot_01.43.51.jpg

Wykres bitrate'u wideo na płycie Blu-ray

5
Obraz

Dźwięk:

„Pomniejszenie” na Blu-ray zaopatrzono w bezstratną ścieżkę dźwiękową DTS HD Master Audio 7.1. (wersja oryginalna), która z uwagi na sam charakter filmu nie oferuje zbyt wielu okazji do przysłowiowego „zerwania czapki z głowy”. Wszystkie elementy dźwiękowego zaplecza filmu brzmią jednak zupełnie poprawnie, a przez całość czasu trwania nie ujawnia się żaden rażący defekt czy odstępstwo od normy charakterystycznej dla współczesnych, nieniskobudżetowych produkcji. Pośród owej satysfakcjonującej warstwy audio wyróżnia się tu i ówdzie ciepły, przyjemnie dudniący na trzecim planie bas i czyste, bezstratne oddanie dialogów wygłaszanych w większych, wypełnionych innymi dźwiękami przestrzeniach. „Pomniejszenie” brzmi po prostu dobrze, nie pozostawiając najmniejszych złych wspomnień, ale i w żadnym stopniu nie rewolucjonizując zmysłowych doświadczeń oglądającego.

Jak wypada polska wersja lektorska? Klasycznie – doznajemy w tym wariancie regresu do ścieżki 5.1, tłumiącej część dźwięków na rzecz rodzimej lokalizacji. Sam głos lektora to ten należący do Macieja Gudowskiego – jednego z najmniej inwazyjnych spośród współczesnych „odczytujących”. Nie należę do grona osób zainteresowanych polską wersją językową, a jednak – gdyby przyszło mi oglądać „Pomniejszenie” w „akompaniamencie” Pana Gudowskiego – nie miałbym z tym najmniejszego problemu. 

4
Dźwięk

Dodatki:

pomniejszenie-menu-min.png

Wydanie „Pomniejszenia” na błękitnym krążku zawiera dość typowy, choć zmierzający w stronę skromnego, zestaw dodatków specjalnych. Co do samej zawartości każdego z materiałów, są to głównie wywiady, a konkretniej – krótkie odpowiedzi na jeszcze krótsze pytania, pocięte i porozdzielane pośród sześć kilkuminutowych wideo. Niewiele tu niestety materiału „zza kulis”. Biorąc pod uwagę ile ambicji kryje się w założeniu filmu, można by się spodziewać znacznie obszerniejszej selekcji (zwłaszcza komentarza reżysera do samego obrazu).

  • Working With Alexander (12:22) – osoby zaangażowane w proces powstawania „Pomniejszenia” opowiadają o Alexandrze Paynie. 
  • The Cast (11:30) – krótki dokument poświęcony obsadzie, czyli kolejne krótkie wywiady wyodrębnione z dłuższego materiału.
  • A Visual Journey (14:02) – parę ujęć poświęconych wyglądowi filmu, w tym kilka słów o procesie pre- i postprodukcji. Najciekawszy materiał na krążku, choć to wciąż bardzo mało.
  • A Matter of Perspective (9:06) – krótko o efektach specjalnych i scenografii „Pomniejszenia”.
  • That Smile (6:27) – sześć minut wymieniania zalet Matta Damona. W pełni z resztą zasłużonych – trudno dojść do innego wniosku, obserwując karierę aktora. 
  • A Global Concern (6:39) – krótki wgląd w ideologiczne założenia „Pomniejszenia”.
3
Dodatki

Opis i prezentacja wydania:

Opakowanie wydania Blu-ray to standardowe Elite, bez najmniejszych rewelacji wpisujące się między inne pozycje na półce kolekcjonera. Na przedniej okładce zobaczyć możemy pomniejszonego Matta Damona, na tylnej opis filmu, kilka kadrów i listę materiałów dodatkowych. Klasyczne, niczym niewyróżniające się wydawnictwo, choć spójne kolorystycznie i nienabałaganione, jeśli chodzi o ilość elementów zdobiących grafikę opakowania.

P1080330.jpg P1080322.jpg

P1080323.jpg P1080329.jpg

+3
Opakowanie

Specyfikacja wydania

Dystrybucja

Imperial CinePix

Data wydania

06.06.2018

Opakowanie

Amaray

Czas trwania [min.]

135

Liczba nośników

1

Obraz

Aspect Ratio: 16:9 - 2.39:1

Dźwięk oryginalny

DTS-HD MA 7.1 angielski

Polska wersja

Dolby Digital 5.1 lektor (Maciej Gudowski) i napisy

Podstawowe informacje z raportu BDInfo:

Disc Title: Downsizing
Disc Size: 47 629 591 881 bytes
Length: 2:15:20.403 (h:m:s.ms)
Size: 47 629 591 881 bytes
Total Bitrate: 36,99 Mbps

VIDEO:

Codec Bitrate Description
----- ------- -----------
MPEG-4 AVC Video 24990 kbps 1080p / 23,976 fps / 16:9 / High Profile 4.1

AUDIO:

Codec Language Bitrate Description
----- -------- ------- -----------
DTS-HD Master Audio English 4370 kbps 7.1 / 48 kHz / 4370 kbps / 24-bit (DTS Core: 5.1 / 48 kHz / 1509 kbps / 24-bit)
Dolby Digital Audio Polish 640 kbps 5.1 / 48 kHz / 640 kbps / DN -4dB

SUBTITLES:

Codec Language Bitrate Description
----- -------- ------- -----------
Presentation Graphics English 34,344 kbps
Presentation Graphics Polish 28,835 kbps

Pełny raport BD-info dostępny jest pod odnośnikiem: Pomniejszenie – raport BDInfo.

Podsumowanie:

Można byłoby się pokusić o stwierdzenie, że wydanie Blu-ray „Pomniejszenia” sprowadza ambicje filmu na właściwy i należny mu pułap. Chwilami znakomicie, a w większości po prostu bardzo dobrze wyglądający i solidnie brzmiący obraz Payne'a to niewypał w ujęciu artystycznej koherentności, funkcjonujący częściej jako encyklopedia palących problemów współczesnego Ziemianina, aniżeli spójna narracyjnie forma. A jednak, gdyby przymknąć oko na owo tematyczne zachłyśnięcie się własnymi aspiracjami i ocenić każdy z mikrofilmów składających się na „Pomniejszenie” – okaże się, że Alexander Payne wysmażył swoistą antologię interesujących i emocjonalnie angażujących (choć niedokończonych) opowieści, zaprezentowanych w recenzowanym wydaniu w sposób, który powinien ni mniej, ni więcej a usatysfakcjonować każdego miłośnika kina.

+3
Film
5
Obraz
4
Dźwięk
3
Dodatki
+3
Opakowanie
+3
Średnia

Oceny przyznawane są w skali od 1 do 6.

Gdzie kupić wydanie Blu-ray z filmem „Pomniejszenie”?

Film do recenzji otrzymaliśmy dzięki uprzejmości firmy Imperial CinePix.

źródło: Imperial CinePix / 20th Century Fox