Dekalog Krzysztofa Kieślowskiego - które wydanie wybrać?

Dziś swoją premierę ma trzecie z kolei wydanie Blu-ray Dekalogu Krzysztofa Kieślowskiego - tym razem jest to wydanie od brytyjskiego dystrybutora Arrow. W dalszej części wpisu znajdziecie porównanie wszystkich edycji, jakie ukazały się do tej pory.

Na wstępie warto zaznaczyć, że wszystkie dotychczasowe wydania Blu-ray Dekalogu bazują na cyfrowej rekonstrukcji dokonanej przez Telewizję Polską w Wydziale Rekonstrukcji i Digitalizacji Ośrodka Dokumentacji i Zbiorów Programowych TVP, którą nadzorowali autorzy zdjęć poszczególnych odcinków. Filmy zrekonstruowano z negatywów 35mm, które zostały uprzednio zeskanowane w rozdzielczości 4K, a następnie poddane żmudnemu etapowi usuwania skaz i niedoskonałości obrazu. Całość prac trwała osiem miesięcy.

Wydanie TVP

original-63629-dekalog.jpg

Specyfikacja wydania:

Kraj pochodzenia: Polska
Data wydania: 11.11.2015
Opakowanie: Digi-pack
Czas trwania [min.]: 563
Liczba nośników: 4 (3 BD-50 + 1 BD-25)
Obraz: 1.78:1, 1080i 25 kl/s (MPEG-4 AVC ~24 Mb/s)
Dźwięk: polski (Dolby Digital 2.0 Mono 384 kb/s), niemiecki (Dolby Digital 2.0 Mono 384 kb/s).
Napisy: Napisy: polskie, angielskie, francuskie, hiszpańskie.
Region: A, B, C

Polskie wydanie Dekalogu trafiło do sprzedaży 11 listopada 2015 roku. Wszystkie dziesięć odcinków zostało umieszczonych na czterech płytach BD w rozdzielczości 1080i i w oryginalnym klatkażu, czyli w 25 kl/s.
Niestety nasze rodzime wydanie posiada sporo mankamentów, a w tym przeformatowany obraz z 4:3 do 16:9 oraz ścieżkę dźwiękową skompresowaną w stratnym formacie Dolby Digital 2.0 Mono.
W oryginale filmy były kręcone z myślą o ich emisji w proporcjach 1.33:1 oraz 1.66:1 (Dekalog V i VI), co oznacza, że w polskim wydaniu w odcinkach 1-4 oraz 7-10 obraz został w znacznym stopniu ucięty w jego górnych i dolnych fragmentach (ok. 20%) - wpłynęło to niekorzystnie na kompozycję kadru sporej części scen.

W polskim wydaniu wyraźnie widoczne są również niedoskonałości kompresji obrazu pomimo stosunkowo poprawnej przepływności wynoszącej średnio 24 Mb/s (która swoją drogą mogłaby być wyższa gdyż na płytach pozostawiono łącznie około 1/3 wolnego miejsca). W niektórych ujęciach, głównie w odcinkach I oraz VI, ograniczona jest widzialna ilość detali w ciemnych partiach obrazu w stosunku do wydań zagranicznych Dekalogu.
Ilość dodatków także nie zachwyca - ograniczają się one bowiem do jednego dokumentu Still Alive będącego filmowym portretem Krzysztofa Kieślowskiego w reż. Marii Zmarz-Koczanowicz (82 min), który znajduje się na trzeciej płycie.

Jedyną zaletą polskiego wydania jakiej można się doszukać jest jego niska cena - w okolicach premiery można było je zdobyć za 124 zł. Aktualna cena kształtuje się w okolicach 150 zł.

Wydanie Criterion

837_BD_box_348x490_original.jpg
Specyfikacja wydania:

Kraj pochodzenia: USA
Data wydania: 27.09.2016
Opakowanie: Digi-pack
Czas trwania [min.]: 592
Liczba nośników: 5 (BD-50)
Obraz: 1.33:1, 1.70:1, 1080p 23.976 kl./s (MPEG-4 AVC ~18 Mb/s)
Dźwięk: polski (LPCM Mono 1152 kb/s).
Napisy: angielskie.
Region: A

Kolejnym wydaniem Dekalogu jakie ukazało się na nośniku Blu-ray było wydanie od amerykańskiego dystrybutora Criterion, które trafiło do sprzedaży 27 września 2016 roku. Zostało ono wydane na czterech płytach BD w rozdzielczości 1080p 23.976 kl/s, czyli ze spowolnionym obrazem i dźwiękiem o 4% w stosunku do oryginalnego klatkażu 25 kl/s. Konsekwencją tego stanu rzeczy jest dłuższy czas trwania poszczególnych odcinków Dekalogu oraz nie do końca wierna tonacja dźwięku, chociaż różnicę nieco poniżej jednego półtonu zapewne mało kto będzie w stanie wychwycić.

W przeciwieństwie do polskiego wydawcy, Criterion postawił na oryginalne proporcje obrazu 1.33:1 oraz 1.70:1. Na płytach znajduje się również nieskompresowana bezstratna ścieżka dźwiękowa LPCM Mono. Wszystkie dziesięć filmów zostało umieszczonych na dwóch płytach, co wpłynęło na stosunkowo przeciętną przepływność obrazu (około 18 Mb/s). Mimo to obraz prezentuje się dobrze i oferuje wyraźną poprawę w porównaniu do polskiego wydania - nie tylko jeśli chodzi o kadrowanie, ale również kompresję obrazu.

Amerykańskie wydanie przewyższa również swojego polskiego odpowiednika większą ilością materiałów dodatkowych. Na trzeciej płycie znalazł się Krótki film o zabijaniu (87 min.) oraz Krótki film o miłości (89 min.), czyli rozszerzone wersje Dekalogu V i VI, których to nie znajdziemy w polskim wydaniu. Na czwartej płycie umieszczono natomiast następujące materiały dodatkowe:

  • Krzysztof Kieślowski:
    - On the Set of Dekalog (4 min) - wywiad z Kieślowskim, który przeprowadzono w trakcie kręcenia Dekalogu II.
    - A Short Film About Dekalog (21 min) - fragment wywiadu z Kieślowskim przeprowadzony przez studentów Eileen Anipare oraz Jasona Wooda w University of North London w 1995r.
    - Kieślowski at the National Film Theatre (24 min) - fragment wywiadu Kieślowskiego z krytykiem filmowym Derekiem Malcolmem, który odbył się 2 kwietnia 1990r z okazji brytyjskiej premiery Dekalogu w National Film Theatre w Londynie. 
  • Annette Insdorf (28 min) - ekskluzywny wywiad przeprowadzony z prof. Annette Insdorf w 2016r. na temat różnych aspektów dotyczących Dekalogu.
  • Wywiady z obsadą i twórcami Dekalogu: Krzysztof Piesiewicz (26 min), Trzynastu aktorów (22 min), Ewa Smal (16 min), Wiesław Zdort (16 min), Sławomir Idziak (3 min), Witold Adamek (13 min)
  • Hanna Krall (16 min) - w tym ekskluzywnym wywadzie przeprowadzonym w 2016r. Hanna Krall opowiada o jej współpracy z Kieślowskim oraz jego metodach pracy.

Do wydania dołączono również 72 stronicowy booklet. Niestety główną i dość istotną wadą tego wydania z punktu widzenia polskiego konsumenta jest blokada region A, która uniemożliwia odtworzenie go na europejskich odtwarzaczach Blu-ray.
Jego cena na amerykańskim Amazonie kształtuje się w okolicach $70-80, czyli 275-315 zł.

Wydanie Arrow

81fAw5chrWL._SL1500_.jpg

Specyfikacja wydania:

Kraj pochodzenia: UK
Data wydania: 31.10.2016
Opakowanie: Amaray
Czas trwania [min.]: 563
Liczba nośników: 10 (5 BD-50 + 5 DVD-9)
Obraz: 1.39:1, 1.70:1 1080i 25 kl/s (MPEG-4 AVC ~33-37 Mb/s)
Dźwięk: polski (LPCM Mono 1152 kb/s).
Napisy: angielskie.
Region: B

Premiera brytyjskiego wydania od Arrow ma miejsce już dziś, tj. 31 października 2016 roku. Wydanie to składa się 5 płyt BD oraz 5 płyt DVD - zawartość płyt jest ta sama, jednak różnią się one rzecz jasna oferowaną rozdzielczością obrazu. Na płytach BD obraz został zapisany w rozdzielczości 1080i i w oryginalnym klatkażu 25 kl/s.

Wydanie od Arrow posiada obraz o proporcjach 1.39:1 i 1.70:1 oraz nieskompresowaną bezstratną ścieżkę dźwiękową LPCM Mono . W tym pierwszym przypadku puryści mogą wytknąć obrazowi, że nie są to do końca oryginalne proporcje, które wynoszą przecież 1.33:1, jednak w odcinkach 1-4 oraz 7-10 wykorzystano całą szerokość zeskanowej klatki, w związku z czym po bokach obrazu znajduje się nieco więcej informacji w stosunku do wydania amerykańskiego. Pod względem kadrowania obrazu różnice między nimi są jednak na tyle niewielkie, że nie mają żadnego wpływu na jego odbiór.
Średni bitrate dla obrazu kształtuje się w zależności od danego odcinka w przedziale 33-37 Mb/s co w rezultacie daje blisko dwa razy wyższą przepływność niż w amerykańskim wydaniu. Efektem tego ziarno filmowe w wydaniu Arrow jest mniej skompresowane, a tym samym bardziej zbliżone do mastera źródłowego.

Wydanie brytyjskie przebija poprzednie edycje również pod względem ilości dodatków, wśród których znajduje się m.in. pięć telewizyjnych produkcji fabularnych z początków twórczości Krzysztofa Kieślowskiego. Niestety brakuje w nim Krótkiego filmu o zabijaniu oraz Krótkiego filmu o miłości, czyli rozszerzonych wersji filmów numer V i VI - na ten moment jest to jedyny mankament jaki udało nam się doszukać.
Wydanie możecie zamawiać m.in. na brytyjskim Amazonie. Aktualnie cena wynosi £45 czyli 215 zł.

Materiały dodatkowe:

  • Przejście podziemne (1973, 29 min, HD) - fabularny debiut Kieślowskiego, którego bohaterem jest mężczyźna próbujący zażegnać kryzys w małżeństwie.
  • Pierwsza miłość (1974, 52 min, SD) - dokument telewizyjny przedstawiający parę nastolatków borykających się z niechcianą ciążą.
  • Personel (1975, 67 min, SD) - częściowo autobiograficzny, pełnometrażowy debiut Kieślowskiego przedstawiający kulisy pracy w warszawskim teatrze.
  • Spokój (1976, 82 min, SD) - historia młodego mężczyzny (Jerzy Stuhr), który po wyjsciu z więzienia próbuje ułożyć sobie nowe życie w realiach Polski lat 70-tych XX wieku.
  • Krótki dzień pracy (1981, 73 min, HD) - film fabularny widziany z punktu widzenia I sekretarza partii komunistycznej, który musi zmierzyć się ze strajkującymi robotnikami.
  • Still Alive (2007, 82 min) - filmowy portret Krzysztofa Kieślowskiego w reż. Marii Zmarz-Koczanowicz.
  • The Guardian Interview (93 min) - wywiad Kieślowskiego z krytykiem filmowym Derekiem Malcolmem, który odbył się 2 kwietnia 1990r przy okazji brytyjskiej premiery Dekalogu w National Film Theatre w Londynie. 
  • Dekalog: An Appreciation (78 min), w którym brytyjski krytyk Tony Rayns składa wyrazy uznania dla twórczości Kieślowskiego.
  • KKTV (75 min), w którym  Michael Brooke, brytyjski ekspert polskiego kina odkrywa telewizyjną twórczość Kieślowskiego w kontekście całej jego filmowej kariery.
  • Do wydania dołączono również 128 stronicowa książka.

Różnice w kadrowaniu i jakości obrazu pomiędzy trzema wyżej wymienionymi wydaniami możecie zobaczyć również na stronie caps-a-holic.com.

Na 6 grudnia zapowiedziano francuskie wydanie Dekalogu, ale na tę chwilę nie mamy żadnych potwierdzonych informacji o jego zawartości oraz specyfikacji. Jeśli pojawią się jakieś nowe wiadomości, będziemy Was o nich informować na portalu.

71mmRvTwO8L._SL1500_.jpg

Więcej na temat wydań Dekalogu znajdziecie na naszym forum, gdzie możecie podyskutować o obrazie, dźwięku i innych aspektach technicznych.

źródło: Amazon.com / Amazon.co.uk / Amazon.fr / TVP / Criterion / Arrow