Od 2018 roku Galapagos, dystrybutor filmów studia Warner Bros. na terenie Polski, cyklicznie co ok. 12 miesięcy wydaje na nośniku Ultra HD Blu-ray produkcje Stanleya Kubricka – jednego z najwybitniejszych twórców w historii kina. Dotychczas doczekaliśmy się edycji UHD filmów „2001: Odyseja kosmiczna” oraz „Lśnienie”, z kolei 22 września 2020 roku na półki sklepowe w Polsce trafił „Full Metal Jacket” i to temu filmowi dokładnie przyjrzę się w dzisiejszym artykule pod kątem oferowanej jakości obrazu i dźwięku.
Obraz:
Na wstępie co nieco danych technicznych: „Full Metal Jacket” w polskiej edycji UHD został zapisany na dwuwarstwowej płycie BD-66 w rozdzielczości 2160p i 23,976 klatkach na sekundę. Uśredniona przepływność obrazu wynosi 62,7 Mb/s, a w scenach dynamicznych wartość ta wielokrotnie przekracza granicę ~100 Mb/s. Kinowe proporcje obrazu w Stanach Zjednoczonych i Wielkiej Brytanii zostały ukazane w formacie 1,85:1, a w reszcie Europy, w tym w Polsce – 1,66:1. W przypadku opisywanego wydania UHD proporcje obrazu uzyskały współczynnik 1,78:1, co oznacza, że obraz na wyświetlaczu 16:9 wypełnia całą jego powierzchnię, dokładnie tak, jak to miało miejsce we wszystkich poprzednich wersjach tego filmu na niebieskim krążku. Kadrowanie na obu płytach wypada bardzo podobnie z nieznacznie większą ilością informacji u dołu obrazu i po lewej jego stronie w wersji UHD.
Nadmienię również, że w przeciwieństwie do dwóch poprzednich filmów Kubricka, w „Full Metal Jacket” dołączona do wydania UHD płyta Blu-ray nie została zremasterowana i jej zawartość niczym nie różni się w stosunku do wersji z 2008 roku.
Rekonstrukcję obrazu dokonano w siedzibie Warner Bros. Motion Picture Imaging pod nadzorem Leona Vitalego, ówczesnego osobistego asystenta Kubricka, który sprawował również główną pieczę nad castingiem do filmu. W celu uzyskania jak najlepszego efektu końcowego na potrzeby nowego transferu sięgnięto po negatyw 35 mm, który zeskanowano w rozdzielczości 4K.
Kadr z polskiej płyty 4K Ultra HD Blu-ray (w SDR) vs. ten sam kadr z polskiej płyty Blu-ray.
Pierwsza połowa filmu rozgrywająca się na Parris Island w obozie szkoleniowym dla Marines nie jest zbyt urozmaicona pod względem zdjęciowym, mimo to obraz od pierwszych minut cechuje się bardzo przyzwoitą ostrością zarówno w ujęciach w koszarach czy podczas ćwiczeń wojskowych, co możemy zaobserwować np. po ilości widocznych detali na zbliżeniach twarzy żołnierzy, otaczającej ich roślinności oraz na elewacjach budynków. Wizualnie jeszcze lepiej wypada druga połowa filmu, gdy akcja przenosi się do ogarniętego wojną Wietnamu z pokażną liczbą ujęć w plenerze, które nie raz ocierają się o referencję. Zwykły Blu-ray w bezpośrednim starciu z edycją UHD prezentuje się wyraźnie słabiej w tym aspekcie obrazu, co w szczególności odczują osoby zasiadające w optymalnej odległości od wyświetlacza. W nowym transferze nie uświadczymy również jakichkolwiek zabrudzeń taśmy filmowej, co jest kolejną zaletą w porównaniu do poprzednich wersji filmu.
Zgodnie z zamierzeniami twórców poziomy czerni są nieco podniesione, nie doświadczymy więc w filmie „smolistych” czerni. Obraz pokryty jest drobnym ziarnem i przez niemal cały czas zachowuje filmową naturalność, za wyjątkiem fragmentu w rozdziale nr 24, gdy po odsłonięciu twarzy martwego żołnierza Wietkongu zauważalny jest spadek wyrazistości oraz w następnym ujęciu redukcja ziarna po lewej części obrazu. Co bardziej uważne osoby będą również w stanie zaobserwować tu i ówdzie niedoskonałości w wyglądzie struktury ziarna na tle jasnego nieba oraz niezbyt idealnej kompresji kanału chrominancji, co objawia się obecnością kolorowych bloków widocznych np. w ujęciu przy ognisku w 99. minucie filmu. Poza powyższymi drobnymi mankamentami obrazu nie odnotowałem więcej grzeszków edycji UHD, czy to w postaci braku płynnych przejść tonalnych, nadmiernej redukcji ziarna, sztucznego uwydatniania konturów, czy innych niepożądanych defektów obrazu.
Fragment obrazu z polskiej płyty 4K Ultra HD Blu-ray (w SDR) vs. ten sam fragment obrazu z polskiej płyty Blu-ray (podniesiony do rozdzielczości 3840 na 2160 pikseli).
Rzecz jasna, w wydaniu UHD otrzymujemy również obraz w standardzie HDR oraz szeroką paletę barw DCI-P3 zapisaną w kontenerze Rec. 2020. Tym razem jednak produkcja Kubricka nie otrzymała wsparcia dla technologii Dolby Vision, a jedynie dla bazowego standardu HDR10. Braku dynamicznych metadanych tym bardziej szkoda, gdyż „Full Metal Jacket” masterowany był na monitorze studyjnym Dolby Pulsar o jasności szczytowej 4000 nitów, co może sprawić nieco większe trudności w optymalnym ukazaniu tonów obrazu, w szczególności na budżetowych wyświetlaczach.
Efekt HDR powinien jednak zadowolić zarówno osoby wymagające wysokich jasności, jak i widoczności większej ilości detali w jasnych oraz ciemnych obszarach względem obrazu o standardowej rozpiętości tonalnej (SDR). Wszelkie źródła światła często osiągają jasność 600 nitów i wyższą, a granica od 1000 do miejscami ponad 3000 nitów zarezerwowana jest przede wszystkim dla odblasków słońca, płomieni ognia i wystrzałów z broni palnej. Najbardziej widowiskowo pod tym względem prezentują się nocne ujęcia polowania na wietnamskiego snajpera (końcowe 15 minut trwania filmu).
W porównaniu do wersji HDR obraz ze zwykłego Blu-ray’a prezentuje się jako mdły i płaski, dodatkowo z mocno naeksponowanymi bielami, co prowadzi do pokaźnej ilości przepaleń obrazu.
Wykres jasności szczytowej trybu HDR10 w polskiej edycji UHD
Korekcja barwna jest kolejnym aspektem obrazu, w którym zaszły znaczące zmiany względem starszych wersji na nośniku fizycznym. Ogólnie rzecz ujmując, kolorystyka w nowym transferze jest bardziej zróżnicowana, jeśli chodzi o barwy podstawowe, a zarazem naturalniejsza, co możemy zaobserwować po odcieniu skóry żołnierzy odbywających o świcie ćwiczenia musztry (kadr #8) czy wyglądzie nieba. Podobnie ma się sprawa z nocną sceną w koszarach, gdy szeregowy Pyle zostaje zaatakowany przez grupę kolegów – w obu wydaniach obraz w tej scenie skąpany jest w niebieskawych barwach, a jednak to na UHD skóra twarzy postaci zachowuje bardziej naturalny wygląd.
Kilkanaście minut później mamy do czynienia z kulminacyjną sceną w toalecie wieńczącą pierwszą połowę filmu, na płycie Blu-ray ta scena prezentuje się jakby zapomniano, że światło padające z okien w kierunku pomieszczenia w zamierzeniu twórców filmu również powinno być o niebieskawym odcieniu – zostało to poprawione w wersji UHD.
Finalna scena filmu w ruinach budynku również cechuje się sporymi różnicami kolorystycznymi – w niedawno opublikowanym artykule w serwisie The American Society of Cinematographers operator „Full Metal Jacket”, Douglas Milsome, w odniesieniu do tego fragmentu filmu wspomina o płomieniach ognia o czerwonej poświacie tworzącej prawdziwie piekielny krajobraz. Na tej podstawie można więc wysnuć wniosek, iż i ta scena (kadr #11) w edycja UHD bliższa jest wizji Stanleya Kubricka.
Porównanie obrazu Ultra HD vs Blu-ray w polskiej edycji (po kliknięciu w obrazek zostaniecie przeniesieni do porównywarki)
Obraz w wersji Ultra HD uległ konwersji do SDR / Rec. 709, tak więc głównym zadaniem powyższego porównania jest głównie przedstawienie różnic w rozdzielczości i kompresji obrazu pomiędzy polskim wydaniem Blu-ray i Ultra HD. Pamiętajcie, że wygląd obrazu na wszystkich zrzutach ekranu uzależniony jest od technicznych właściwości Waszych ekranów i przeglądarek.
Wykres bitrate'u wideo na polskiej płycie Ultra HD Blu-ray
Dźwięk:
Na płycie UHD oryginalna angielska ścieżka dźwiękowa została zapisana w bezstratnym formacie DTS-HD MA 5.1 oraz zwykłym Dolby Digital 1.0.
„Full Metal Jacket”, szczególnie w pierwszej jego połowie, jest filmem z dominującą przednią sceną oraz nikłą ilością efektów przestrzennych, co nie powinno raczej nikogo dziwić zważywszy na to, że dźwięk na planie zdjęciowym był rejestrowany w postaci monofonicznej. Wraz z przeniesieniem akcji do Wietnamu kolumny surround nabierają życia nie tylko w scenach walk, ale również w spokojniejszych fragmentach filmu, w których poza podkładem muzycznym słyszalne są między innymi odgłosy wozów bojowych, przelatujących śmigłowców czy wymiany ognia rozgrywającej się w oddali poza polem widzenia kamery. Podobnie ma się sprawa z kanałem LFE – subwoofer po raz pierwszy daje o sobie znać dopiero w 44. minucie, ale później nie raz potrafi zatrząść ścianami. Najefektowniej pod tym względem prezentuje się sekwencja ataku na bazę Marines w Da Nang.
Dialogi w przeważającej części są dobrze słyszalne i czyste, aczkolwiek nie zawsze tak jest i w niektórych fragmentach filmu ich brzmienie jest na granicy przesterowania, co można zaobserwować np. po głosie sierżanta Hartmana w okolicach 15. minuty filmu. Jest to jednak niedoskonałość po stronie materiału źródłowego, gdyż każda ścieżka dźwiękowa, którą miałem okazję odsłuchać, odznacza się podobną przypadłością w brzmieniu niektórych dialogów.
Opisywany powyżej dźwięk DTS-HD MA 5.1 to zasadniczo ten sam miks, który od 2008 roku dostępny był w wydaniu Blu-ray w nieskompresowanym formacie LPCM 5.1, z drobnymi jednak zmianami. W edycji UHD dźwięk jest głośniejszy o ok. 4 db, po wyrównaniu poziomów głośności obie ścieżki brzmiały dość podobnie, z tą różnicą, że w dźwięku LPCM dostępnym na płycie Blu-ray odgłosy dochodzące z kolumn surround w części scen akcji były mniej uwypuklone. Słyszalne są również różnice w brzmieniu wystrzałów z karabinu w scenie w toalecie pod sam koniec pierwszej połowy filmu.
Na płycie UHD dostępny jest również polski lektor (tekst czyta Maciej Szklarz) w stratnym formacie Dolby Digital 2.0 (192 kbps). Oryginalne dialogi w polskiej wersji zostały jendak dość znacząco wyciszone, a oprawa muzyczna charakteryzuje się wyraźnie słabszą klarownością względem oryginalnej ścieżki dźwiękowej DTS-HD MA 5.1. Tekst czytany przez lektora nie odbiega znacząco w stosunku do opcji z napisami, jednakże to ścieżce lektorskiej należy się palma pierwszeństwa np. z uwagi na bardziej trafne tłumaczenie niektórych wulgaryzmów w wykonaniu sierżanta Hartmana.
Menu i materiały dodatkowe:
Po rozruchu płyty wita nas standardowe statyczne menu wykorzystywane w większości wydań Warnera. Film główny został podzielony na 39 rozdziałów, a jedynym „bonusem” obecnym na płycie UHD jest komentarz audio obsady aktorskiej w składzie: Adam Baldwin (Zwierz), Vincent D'Onofrio (Pyle), R. Lee Ermey (sierżant Hartman) oraz scenarzysty i krytyka filmowego, Jaya Cocksa.
Na dołączonej płycie Blu-ray do polskiego wydania UHD znajduje się również zwiastun filmu oraz dość ciekawy 31-minutowy dodatek „Between Good and Evil”, w którym w wywiadach z obsadą filmu i osobami związanymi z jego produkcją dowiemy się m.in. o kulisach powstawania filmu i jego przesłaniu, decyzjach castingowych czy dylematach Stanleya Kubricka na temat alternatywnego zakończenia „Full Metal Jacket”. Oba dodatki zostały zaprezentowane w rozdzielczości SD 4:3 i niestety nie zostały przetłumaczone na język polski.
Analiza obrazu i dźwięku wydania 4K UHD przeprowadzona została na następującym sprzęcie: telewizorze LG OLED 65C7V, odtwarzaczu OPPO UDP-203, amplitunerze Denon AVR-X3400H i głośnikach B&W seria 600 5.1.2.
Podstawowe informacje z raportu BDInfo:
Disc Title: Full Metal Jacket
Disc Size: 64,599,837,674 bytes
Length: 1:56:33.277 (h:m:s.ms)
Size: 63,050,577,600
Total Bitrate: 72.13 Mbps
VIDEO:
Codec Bitrate Description
----- ------- -----------
MPEG-H HEVC Video 62690 kbps 2160p / 23.976 fps / 16:9 / Main 10 @ Level 5.1 @ High / 10 bits / HDR10 / BT.2020
AUDIO:
Codec Language Bitrate Description
----- -------- ------- -----------
DTS-HD Master Audio English 2297 kbps 5.1 / 48 kHz
Dolby Digital Audio Polish 192 kbps 2.0 / 48 kHz
SUBTITLES:
Codec Language Bitrate Description
----- -------- ------- -----------
Presentation Graphics Polish 25.552 kbps
Pełny raport BD-info dostępny jest pod odnośnikiem: „Full Metal Jacket” – raport BDInfo z płyty Ultra HD Blu-ray.
Specyfikacja:
|
Dystrybucja |
Galapagos |
|
Data wydania |
22.09.2020 |
|
Opakowanie |
Elite |
|
Czas trwania [min.] |
117 |
|
Liczba nośników |
2 |
|
Obraz |
Aspect Ratio: 16:9 - 1.78:1 |
|
Dźwięk oryginalny |
DTS-HD MA 5.1 angielski |
|
Polska wersja |
Dźwięk i napisy |
Kompletne informacje na temat wydania Ultra HD Blu-ray z filmem „Full Metal Jacket” znajdziecie na Filmoskopie.
Gdzie kupić wydanie filmu „Full Metal Jacket”:
- Merlin 107,99 zł
- Gandalf 129,99 zł
- MediaMarkt 139,00 zł
- BlueDvd 139,99 zł
- Empik 143,99 zł
- DVDmax.pl 159.99 zł
zdj. Galapagos / Warner Bros.