Strajk scenarzystów oficjalnie zakończony! Co z pisaniem scenariuszy przez sztuczną inteligencję?

Drugi najdłuższy strajk scenarzystów w historii amerykańskiego przemysłu filmowego oficjalnie dobiegł końca. Po 148 dniach protestu, organizacja WGA podpisała porozumienie z przedstawicielami hollywoodzkich wytwórni. W jaki sposób nowe warunki współpracy ochronią scenarzystów przed rosnącym wpływem oprogramowań sztucznej inteligencji?

Obok podwyżek płac i ustalenia stałej liczby autorów zatrudnionych przy serialach, jednym z najważniejszych żądań strajkujących scenarzystów było uregulowanie kwestii wykorzystania oprogramowań sztucznej inteligencji w procesie pracy nad tekstem i przy późniejszym ustalaniu udziału w końcowym dziele. Jeszcze w sierpniu informowaliśmy Was, że – według The Hollywood Reporter – wytwórnie liczyły między innymi na możliwość angażowania scenarzystów do dokańczania i weryfikowania scenariuszy wygenerowanych w całości przez oprogramowania AI. Taki proces miałby zezwolić wytwórni na zabezpieczenie licencji autorskiej na danym tekście.  

Nowe warunki użycia sztucznej inteligencji to duże zwycięstwo dla scenarzystów

W porozumieniu wynegocjowanym po pięciu miesiącach strajku znalazły się liczne zapisy dotyczące kwestii sztucznej inteligencji. Reprezentujący wytwórnie Sojusz Producentów Filmowych i Telewizyjnych przystał na warunek, by oprogramowania nie mogły być wykorzystywane do napisania i przepisania całości dzieła literackiego – wygenerowany przez sztuczną inteligencję materiał nie może zostać uznany przez żadną z wytwórni za materiał źródłowy.

Zatrudniony do pracy scenarzysta może zdecydować się na użycie technologii AI w charakterze narzędzia przy pracy, ale wytwórnia nie może postawić mu takiego wymogu. Co więcej, w przypadku zatrudnienia do przepisania istniejącego tekstu, przedstawiciele studia będą musieli otwarcie przyznać scenarzyście, jeśli tekst został częściowo wygenerowany przez sztuczną inteligencję, bądź napisany z jej pomocą. 

Równie istotnym postanowieniem jest uzgodnienie kwestii wykorzystania gotowych prac w procesie rozbudowywania bazy danych AI. „WGA zastrzega sobie prawo do zaznaczenia w kontrakcie, że wykorzystanie materiałów autorskich do szkolenia AI jest zakazane w drodze umowy bądź w ramach innego istniejącego przepisu” – czytamy w opublikowanych warunkach porozumienia. Wygląda zatem na to, że do rozwijania technologii AI będzie można wykorzystać tylko te prace, przy których zostanie na to udzielone wyraźne zezwolenie.

Sprawdź też:

WGA otrzyma dostęp do wyników oglądalności. Co z wypłatą tantiem i liczbą scenarzystów zatrudnianych przy serialach? 

Spośród innych istotnych postanowień na linii WGA-AMPTP warto zwrócić uwagę przede wszystkim na kwestię dodatkowego wynagrodzenia uzasadnionego od wyników oglądalności danego tytułu. Podczas gdy raporty z ostatnich tygodni i miesiący udowodniły, że kwestia tak zwanych tantiem należy do najsłabiej uregulowanych elementów współpracy ze scenarzystami, w przyszłości autorzy pracujący dla usług streamingowych będą mogli spodziewać się bardziej czytelnego podejścia do oczekiwanego wynagrodzenia.

Włodarze usług takich jak Netflix, Disney+, Max czy Hulu będą kontraktowo zobligowani do udzielania członkom WGA informacji na temat oglądalności danej produkcji, w tym ilości godzin odtwarzania na całym świecie – proces ten ma umożliwić uczciwe wyliczanie przysługującego wynagrodzenia. W przypadku subskrybentów zagranicznych kwoty będą zależały od liczby zagranicznych użytkowników danej usługi. Z kolei w przypadku widzów amerykańskich dodatkowe wynagrodzenie ma być uzależnione od osiągnięcia oglądalności pośród 20% wszystkich amerykańskich subskrybentów w ciągu 90 dni od premiery tytułu. Bonusowa wypłata ma stanowić 50% sumy zagranicznych i krajowych wartości rezydualnych. Według przeliczeń serwisu Discussing Film oznacza to, że w przypadku projektów realizowanych dla największych usług streamingowych kwota ma wynieść około 9 tysięcy dolarów za półgodzinny odcinek serialu i średnio 40 tysięcy – za pełnometrażowy film o budżecie 30 milionów dolarów lub wyższym.

W przypadku wymagań dotyczących minimalnej liczby scenarzystów zatrudnianych do pracy nad serialami w każdym writers room ma znaleźć się przynajmniej trzech scenarzystów (w tym showrunner), którym zagwarantuje się przynajmniej 10 tygodni zatrudnienia. Gdy projekt doczeka się zielonego świata na realizację, zawsze obowiązywać będzie ustalona kwota zatrudnionych scenarzystów (w przypadku serii sześcioodcinkowych będzie to trzech autorów, w przypadku trzynastu odcinków i więcej – minimalnie sześciu scenarzystów).

Nowa umowa ma obowiązywać przez trzy lata. Dodajmy, że choć zamknięcie strajku i uzgodnienia skutkujące tymczasowym odsunięciem zagrożenia pozycji scenarzystów, koniec protestu nie wiąże się z natychmiastowym uruchomieniem kinowej branży. Do tego konieczne będzie uzgodnienie odpowiednich warunków pracy z protestującymi aktorami.

Źródło: Film Updates / zdj. A24